“นมวัว” หรือ “นมแพะ” ดี? เมื่อน้ำนมแม่ไม่พอ

ตามหาตัวช่วยสำหรับคุณแม่ที่ไม่มีน้ำนม

ก่อนที่เราจะไปตามหา “นมผง” หรือ นมเสริม เพื่อเป็นตัวช่วยสำหรับคุณแม่ที่ไม่มีน้ำนม น้ำนมน้อย หรือ น้ำนมไม่พอ เราขอพาคุณแม่ป้ายแดงทุกท่าน มารู้จักกับสาเหตุของอาการ “น้ำนมน้อย” กันก่อนค่ะ

ปัญหา “น้ำนมไม่พอ” เกิดจากอะไร

ในกรณีที่ “ผ่าคลอด” มักเจอปัญหาน้ำนมน้อย มากกว่าการคลอดตามปกติ และการผ่าคลอดทำให้คุณแม่ต้องพักฟื้น ซึ่งตามปกติ เด็กที่คลอดออกมาแล้วจะมีช่วงเวลาที่ต้องการน้ำนมของคุณแม่ (แม้ว่าเด็กจะอดนมได้เป็นเวลาหลายชั่วโมง) โดยจะมีพยาบาลผดุงครรภ์ อุ้มทารกมาดูดกระตุ้นน้ำนมของคุณแม่ ช่วงเวลาหลังคลอดนี้ถือเป็นช่วงเวลาสำคัญ ที่คุณแม่ต้องใกล้ชิดกับลูกน้อยเป็นพิเศษ

• คุณแม่เครียด กังวล
• คุณแม่พักผ่อนไม่พอ
• สิ่งแวดล้อมไม่เอื้ออำนวยต่อการพักผ่อนของคุณแม่
• สายสัมพันธ์ความผูกพันของ “คุณแม่” กับ “ลูกน้อย” ไม่เพียงพอ
• คุณแม่ดื่มน้ำน้อย
• คุณแม่รับประทานอาหารไม่ครบ 5 หมู่  ทำให้ร่างกายไม่สามารถสร้างน้ำนมได้ตามปกติ

ร่างกายของคุณแม่ผลิตน้ำนมให้ลูกน้อยได้ถึง 2 ปี  ดังนั้นระหว่างให้นม คุณแม่จำเป็นต้องดูแลสุขภาพของตัวเองเป็นพิเศษ ต้องรับประทานอาหารที่หลากหลาย และงดอาหารแสลงบางประเภท เช่น อาหารทะเล แอลกอฮอล์ เพราะจะมีผลต่อการสร้างน้ำนม  และต้องดื่มน้ำมากๆ เพราะน้ำเป็นส่วนประกอบหลักของน้ำนม  ความยากของคุณแม่มือใหม่ คือ ไม่รู้ว่าจะให้นมลูกอย่างไรดี โดยต้องเข้าโครงการปรึกษากับทางผู้เชี่ยวชาญอย่าง คลินิกนมแม่ ตามโรงพยาบาลอย่างใกล้ชิด

โดยความเชื่อของคุณหมอสมัยใหม่ ในช่วง 6 เดือนแรก  ควรให้นมแม่อย่างเต็มที่ และค่อยเสริมอาหารที่เนื้อละเอียด อย่างค่อยเป็นค่อยไป ดังนั้นในวัย 6 เดือนแรกนี้ คุณแม่ต้องดูแลเรื่องอาหาร และสุขภาพของตัวเองอย่างมาก แต่หากระหว่าง 6 เดือนนี้  คุณแม่ไม่มีน้ำนมให้ลูก.. จะทำอย่างไรดี?

ระหว่าง “นมแพะ” กับ “นมวัว” (และอื่นๆ)

ไม่มีน้ำนมใดมีประโยชน์ต่อลูกรักได้เท่ากับ “น้ำนมแม่” ..แต่ในกรณีที่คุณแม่พยายามแล้ว แต่ก็คัดเต้า น้ำนมไม่พอต่อความต้องการของลูกรัก หรือเกิดปัญหาว่าคุณแม่ไม่สบายขึ้นมา การให้นมผงก็ช่วยคุณแม่ได้ (แต่ถ้าไม่จำเป็นจริงๆ ไม่ควรใช้เป็นอาหารหลักเท่าน้ำนมแม่)  และมีเด็กทารกหลายคน แพ้นมวัว อีกด้วย ดังนั้นคุณหมอก็มีอีกหลายตัวช่วยแนะนำให้คุณแม่ได้

น้ำนมแม่มีสารอาหารและวิตามินต่างๆ มากกว่า 200 ชนิด แม้กระทั่งเทคโนโลยีปัจจุบันก็ไม่สามารถสังเครามะห์น้ำนมใดได้ใกล้เคียง แต่หากเทียบเพียงสัดส่วนของโปรตีนในสัดส่วนที่เท่ากัน ระหว่าง นมวัว นมแพะ และ น้ำนมแม่ โปรตีนที่ได้จากน้ำนมแม่ จะมีเพียงร้อยละ 0.9 และมีขนาดโมเลกุลเบา และนุ่ม ในขณะที่ขนาดโมเลกุลของน้ำนมอื่นๆ จะมีขนาดเรียงกันดังนี้ตามลำดับ  (หากคุณพ่อคุณแม่ที่ลูกมีปัญหาแพ้นม คุณหมอจะแนะนำให้เลือกนม ดังนี้)

น้ำนมวัว, กระบือ > นมแพะ > นมถั่วเหลือง, น้ำนมไก่

ตามธรรมชาติ น้ำนมแพะ จะมีขนาดของโปรตีนที่ใกล้เคียงกับน้ำนมมนุษย์มากกว่า  ซึ่งราคาก็จะแพงขึ้นไล่จากซ้ายไปขวา เนื่องจากต้องผ่านการสกัด และเติมสารอาหารให้ใกล้เคียงกับน้ำนมแม่มากที่สุด

มาดูกันว่า คุณพ่อคุณแม่ควรเลือกน้ำนมต่อไปนี้จาก “ข้อดี” และ “ข้อเสีย” อย่างไรบ้าง

น้ำนมวัว

ในปัจจุบัน นมวัว เป็นอีกทางเลือกที่ช่วยเหลือคุณแม่ที่ไม่มีน้ำนม หาซื้อง่าย และสำหรับเด็กทารกต้องใช้สูตร Infant เท่านั้น

ข้อดี :

• หาซื้อง่าย
• ราคาถูกกว่า นมแพะ นมถั่วเหลือง และนมสกัดอื่นๆ
• มีหลายสูตรให้เลือก

ข้อเสีย : 

• เด็กบางคนย่อยโปรตีนจากนมวัวไม่ได้
• เด็กบางคนแพ้น้ำตาลแลคโตสหลังจากร่างกายย่อยน้ำตาลจากนมวัว

**ข้อควรระวัง** เด็กทารกวัยต่ำกว่า 1 ขวบ ไม่สามารถดื่มนมวัวในรูปแบบนมกล่อง หรือ นม UHT ได้ เพราะในนม UHT คือนมสูตรที่ยังไม่ผ่านการสกัดตัดขนาดโปรตีนให้เล็กลงเท่าที่ร่างกายทารกดูดซึมได้ เด็กเล็กจึงย่อยนม UHT ไม่ได้ (ดื่มแล้วจะปวดท้อง ท้องอืด)

น้ำนมแพะ

มีโปรตีนสายสั้น มีขนาดใกล้เคียงกับน้ำนมแม่ เด็กทารกย่อยง่าย มีหลายสูตรให้เลือก ปัจจุบัน มีจำหน่ายเป็นนมเวชภัณฑ์ตามร้านขายยาชั้นน้ำ และมียี่ห้อ ดีจี ที่จำหน่ายในห้างสรรพสินค้าชั้นนำ และที่เว็บไซต์  Lazada,  www.dgsmartmom.com

ข้อดี :

• มีโปรตีนขนาดใกล้เคียงกับน้ำนมแม่
• เด็กทารกที่มีปัญหาแพ้นมวัวสามารถรับประทานได้

ข้อเสีย : 

• ราคาสูง

**ข้อควรระวัง** เด็กที่ดื่มน้ำนมแพะ จะมีกลิ่นสาบทางเหงื่อ หรือ ปัสสาวะ ซึ่งเกิดจากการขับสารในน้ำนมแพะหลังจากการย่อย

น้ำนมถั่วเหลือง 

ข้อดี :

• มีโปรตีนขนาดเล็ก ย่อยง่าย
• เด็กทารกที่มีปัญหาแพ้นมวัวสามารถรับประทานได้

ข้อเสีย : 

• นมถั่วเหลืองสุตรสำหรับทารกมีราคาสูง และ หาซื้อยาก
• กลิ่นเฉพาะของถั่วเหลืองทำให้เด็กไม่ชอบ และไม่ดื่ม

**ข้อควรระวัง** เด็กบางคนมีอาการแพ้โปรตีนจากถั่ว ซึ่งหากเปลี่ยนมาดิ่มน้ำนมถั่วเหลืองแล้วมีอาการแพ้ ต้องรีบพบแพทย์

น้ำนมสกัดจากเนื้อไก่

บางคนอาจเพิ่งเคยได้ยินว่ามีน้ำนมจากไก่ด้วยหรือ?  น้ำนมไก่ ไม่ได้มาจากเต้านมของไก่ แต่ผลิตโดยใช้เนื้ออกไก่ นำไปแช่แข็งแล้วปั่น จากนั้นจึงเติมวิตามินและเอนไซม์ ที่ใกล้เคียงกับน้ำนมแม่ ช่วยเหลือเด็กที่มีปัญหาจากอาการแพ้นมวัว และ แพ้นมถั่วเหลือง ซึ่งเป็นวิจัยที่คิดค้นจดลิขสิทธิ์โดยคณะแพทยศาสตร์ ศิริราช  มีจำหน่ายที่ศิริราชเพียงที่เดียวเท่านั้น

ข้อดี :

• มีโปรตีนขนาดเล็ก ย่อยง่าย
• มีการเติมเอนไซม์ และวิตามินที่เด็กทารกย่อยได้เข้าไป
• เด็กทารกที่มีปัญหาแพ้นมวัว, แพ้โปรตีนจากถั่วสามารถรับประทานได้

ข้อเสีย :

• ราคาแพง หาซื้อยาก มีจำหน่ายเฉพาะที่โรงพยาบาลศิริราชเท่าน้ัน
• ต้องมีตู้เย็นเก็บโดยเฉพาะ

เพจ “คุณหมอสุธีรา เอื้อไพโรจน์กิจ” –> https://www.facebook.com/SuthiRaXeuxPhirocnKic

เพจ “นมแม่แฮปปี้” –> https://www.facebook.com/HappyBreastfeeding

เพจ “นมแม่” –> https://www.facebook.com/thaibreastfeeding

เพจ “ศูนย์นมแม่”  –>  https://www.facebook.com/Thaibf