วันเสาร์ 4 เมษายน เทศกาลไหว้บรรพบุรุษ มาอีกครั้ง
ช่วงเดือนมีนาคมของทุกปี ชาวไทยเชื้อสายจีนค่อนประเทศ ประหยัดเงินเก็บไว้ไม่ใช้จ่ายซื้อของฟุ่มเฟือย และเน้นเอาเงินไปเช็คสภาพรถยนต์ก่อนออกเดินทางต่างจังหวัดเพื่อไปไหว้บรรพบุรุษในเทศกาลเชงเม้ง ซึ่งคำว่า “เชงเม้ง” นี้เป็นคำเรียกตามสภาพอากาศในเมืองจีนจะเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิ จะมีฝนตกปรอย ๆ แต่สำหรับประเทศไทยแล้วบางปีเจอฝนระดับพายุย่อม ๆ ก็มี
คนจีนจะฝังศพบรรพบุรุษไว้ที่นอกเมือง ในประเทศจีนเองมีข่าวว่าราคาหลุมศพตารางเมตรละเป็นแสนก็มี ตัวโครงสร้างของหลุมศพ ทำด้วยหินอ่อน ที่เรียกกันว่า “ฮวงซุ้ย” ปัจจุบันมีโรงงานหินแกรนิตจำนวนมากร่ำรวยจากงานออกแบบฮวงซุ้ย โดยเฉพาะที่จังหวัดชลบุรี ภูเก็ต สระบุรี ที่ชาวไทยเชื้อสายจีนนิยมสร้างหลุมฝังศพกันไว้ที่นั่น บางที่ทำเป็นธุรกิจเหมือนหมู่บ้านจัดสรร รับก่อสร้าง รับตัดหญ้า ทาสีป้ายใหม่กันก็มี
เทศกาลเชงเม้งของคนจีนมีมานานนับ 1,000 ปี ฝังศพบรรพบุรุษไว้ริมเขา เมื่อคนจีนย้ายถิ่นฐานก็เอาความเชื่อนี้ติดตามไปด้วย โดยในประเทศไทย มีสุสานฝังศพคนจีนหลายแห่ง และในกรุงเทพมหานครมี “สุสานวัดดอน” เป็นสุสานฝังศพคนจีนที่เก่าแก่ที่สุด ตั้งอยู่ที่ถนนเจริญกรุง 57 จนถึงซอยเซนต์หลุยส์ ว่ากันว่ามีศพฝังอยู่กว่าหมื่นศพทีเดียว ทั้งร่างที่มีญาติ และ ไม่มีญาติ ปัจจุบันได้รับการปรับปรุงเป็นสวนสาธารณะสวย ๆ ให้คนเมืองได้สูดอากาศบริสุทธิ์
หากคุณไม่ใช่คนไทยเชื้อสายจีนคงจะสงสัยว่า เขาไปทำอะไรกันในวันเชงเม้ง
- ลูกหลานนัดหมายกันเตรียมวันที่พร้อมจะไปไหว้ อาจจะลางานไปตรงกับวันเชงเม้ง 4 เมษายนของทุกปี หรือเป็นเสาร์อาทิตย์ สัปดาห์ใดสัปดาห์หนึ่ง
- เตรียมพร้อมเครื่องยนต์รถ หากต้องเดินทางไกลข้ามจังหวัด เป็นโอกาสที่จะได้เปลี่ยนยางรถยนต์ก็คราวนี้
- ซื้อของไหว้เจ้า ทั้งกระดาษไหว้เจ้าและอาหาร
- ออกเดินทางกัน สุสานส่วนใหญ่อยู่ในจังหวัดติดภูเขา ใกล้ทะเล อย่าง ภูเก็ต ชลบุรี เป็นต้น
- เหลือเวลาก็ท่องเที่ยวกันในจังหวัดนั้น ๆ ซื้อของฝากกลับบ้าน
ส่วนขั้นตอนการไหว้นั้น เมื่อไปถึงจะต้องเซ่นไหว้เจ้าที่ และไปปัดฝุ่นทำความสะอาดสุสาน บางที่มีบริการเก็บค่าทำความสะอาดตัดหญ้ารายปี และสุสานที่เราเห็นกันนี้มีทั้งมีเจ้าของหลุม หรือ เจ้าของยังไม่ตาย ความเชื่อเรื่องการทำฮวงซุ้ยให้กับตัวเอง ก็เพื่อเสริมดวงชะตานั่นเอง ส่วนของไหว้นั้นมีดังต่อไปนี้
- เป็ดหรือไก่ทั้งตัว (นึ่งสุก)
- ข้าวสวยหุงสุก
- หมูย่างหรือหมูกรอบ
- น้ำชา หรือ เหล้าจีน
- อื่น ๆ เช่น ซาลาเปา ไข่ต้ม ขนมต่าง ๆ (ส่วนใหญ่ก็เป็นของกินที่จะแบ่ง ๆ กันไปกิน)
โดยปัจจุบันนี้มีตัวช่วยอย่าง CP Freshmart ที่เจาะกลุ่มตลาดคนไทยเชื้อสายจีนทั้งการไหว้ตรุษจีนและสารทต่าง ๆ มีไก่ไหว้เจ้าให้ไปนึ่งกันเองเป็นตัว ๆ และมีขาหมูรสเลิศ ที่ใครได้ลองชิมต้องติดใจ ปีนี้ก็ต้องรอว่าทาง CP จะมีโปรโมชั่นอะไรออกมา หาซื้อ และ สั่งซื้อได้ที่เซเว่นอีกด้วย (บางทีก็มีจำหน่ายที Tops Supermarket และ Shopat24)
(โปรโมชั่นของ CP Freshmart 2557)
ขั้นตอนของการไหว้เชงเม้ง
- เริ่มต้นจากลูกหลานโทรไปบอกทางสุสานว่าจะไปไหว้กันวันไหน เพื่อให้ทางเจ้าหน้าที่เตรียมทำความสะอาดหลุมไว้รอ มีบริการทาสีตัวอักษรหน้าหลุม, ขัดทำความสะอาด, ตัดหญ้า, กางเต็นท์ผ้าใบกันแดด รวมอยู่ในค่าบริการรายปีแล้ว
- ลูกหลานไปไหว้ศาลเจ้าที่กันก่อน ปักธูปเทียน วางของไหว้และจุดประทัด
- ลูกหลานมาที่หลุมศพบรรพบุรุษของตัวเอง จัดเตรียมของไหว้บนเสื่อที่เตรียมมาไว้ และกั้นด้วยไม้หวาย เพื่อป้องกันวิญญาณเร่ร่อนเข้ามาแย่งของไหว้
- จุดธูปเทียนที่หน้าป้ายชื่อ โดยไหว้ทั้งหมด 3 รอบ แต่ละรอบเสี่ยงทายว่าผู้ล่วงลับอิ่มหรือยังด้วยการโยนเหรียญหรืออื่น ๆ ตามความเชื่อของแต่ละครอบครัว
- เมื่อไหว้เสร็จแล้ว ยกวงไม้หวายไปด้านนอกเพื่อจุดไฟเผากระดาษไหว้เจ้า ส่งของใช้ให้กับบรรพบุรุษ
- จบด้วยการจุดประทัด เพื่อให้เสียงดัง ๆ เสริมความร่ำรวยให้กับลูกหลาน
ทั้งหมดนี้เป็นความเชื่อที่สืบทอดมาจากคนจีน ซึ่งล่าสุดทาง Line TV ก็ได้จับกระแสวันเชงเม้งของชาวไทยเชื้อสายจีนมาทำเป็นภาพยนตร์ต่อเนื่องรูปแบบซีรี่ส์ ออกอากาศทุกวันพฤหัสบดี เวลา 20.00 น. ทางไลน์ทีวี ในชื่อเรื่อง “เขามาเชงเม้งข้างๆหลุมผมครับ” กล่าวถึงเรื่องราวของชายที่เสียชีวิตไปแล้ว 20 ปี ซึ่งหาดูย้อนหลังทุก EP ได้ทางไลน์ทีวีเท่านั้น
อ่านเพิ่มเติม :
- ระวัง!! ปีชง 2019 ไม่ควรขับรถจริงหรือไม่?
- โปร ตั๋วเครื่องบิน แอร์เอเชีย แก้ชง รับตรุษจีน 2562
- โปร ตั๋วเครื่องบิน นกแอร์ รับตรุษจีน 2562
